< PreviousJevrejet plechie , se εotünè ansctè ndè tre vette gnia i vettemi ndè tè kjanè : e pèr tè paret Plak Rabbij , ò Mjescter Giuξξij , ansctè Rabini Haj Gaon , kesctu emenuem prej giξξè Jevrejsc , e achia mbajtunè ndèr tà pèr tè urtè , sa giξξè i ξξonè se ansctè dritta e dijesse , ξξotè possi ndiek. I.III.24 Tasc pò ù caλeεoj une juve , ato tè trij dritte tè nalta , te sijatè janè permbij te ξjetè tè ndeghjuemet : e prej Plechiet sinesc scenjtenisc kemi passune emenat' e tünè. Dritta Plake , Dritta , e delire , e dritta e cuλueme : ketò tè trij Dritta janè ndatè chi ansctè i pa tè εanè , e tè sossune. I.III.25 Ndiek Rabbini Chamaj Gaon. Keto tè trij emena janè ndè Ranzetè giξξè Ranzevet , tue ξξanè. E prej drittet Plake , rjeξ cujtimij cuλuem possi cur dalenè cujtimetè εemeret. Prej Drittet se delirè , e prej drittet se barξè , possicur düü gurresc , Madahi , e Scheli , ende pèrketo kanè , te kjanetè flakessè Spijrtit gniana ndè tjeterèt , e gniana me tjetetèt. Na caλeεon ato emena pèrsipèri fort i dijtescimi Gioseffi Upèskepij Marsicò emenum pèrsipèri : Dritta Plakè ansctè e para e Drittavèt' naltavè : Dritta , e Delirè ansctè e düjta; Dritta , e barξè ansctè e tretta : e Cujtimij cuλuem , ansctè tè paretè tè ndèghiuem , chij ξξonè , Sephira : Madah , dò me ξξanè Dijeja , ansctè tè düjtètè tè ndèghiuem. Sechel dò me ξξanè mendja , e ansctè , e tretta Drittè. Flaket' , e Spijrtit janè sctattè tè tjera tè ndèghiuemè , e keto tè ξjeta ende kanè emenitè Sephirot. I.III.26 Rabbini Jeuda Chajat caλeεon me keto fjalè chi ndjekenè : kemi endè ndiem kendüj se Azilut , ezèn prej tresc , i trette , ndè trè : e kejò punè pèrse lèen assò trij Pikesc , chi janè ndè tè pa εanèt , e tè pa sosmit. I.III.27 Mundenè meu vum ketu ende sciumè tè tjerè Rabbina Jevrejsc , pèr descmij chi pèrsipèri , me tè scruem ka pomendunè Dottori Upesckep pèr mbij keto tè trij Dritta tè fsceffuna , e tè Hüjenuescimè : ma pèrse mundetè mejaft mirè me marrevèsct' ; Pèrse Jevrejtè Plech kanè vum pèrpara giξξè Creatürèscit ndè Tènèεonè sciumè cafsce chi janè , e giξξè i kanè ani sctèrguem , [18] , e mbèleξè ndè trij cafsce. Caλeεon ende Upesckepi pèrsipèri ndè cap. 2. se possi descmojne Jevrejte ndèr keto Dritta ansctè gni tè mposse ndèr vetèhè , e gniana rjeξ s'jetèrèt , ende cap.3 caleεon se tè c'kuemitè chi kanè ndèr vetèhè ato tè trij Dritta tè nalta ansctè e vèrtetè ndèr Vetèhè ; e se janè gnia me tè kjanèt giξξè caλèεon me descmignenij fort tè cela , tè Rabbijèt Jevrej; Pò pèrse ghiuha jonè , e Arbènesce , ansctè , e vobekè pèr fjalè chi duhèscinè pèr ti ctieλè ndjerè ndè skajt' , Pèrse ende ndè pèr ato arressègnè persipèri mejaft jet mujtunè , e sctremena , prasctu chiendrojmè , e nukè scruejmè tjetèr pèr keto punè. [19] I.IV Si e criioi εotüne Chielne. I.IV.1 Ndè tè zanet fiλ' crijoj Hüji Chieλnè , &c. Genes. 1. Duhètè me ditunè , se me crijuem , nukè dò me ξξanè gni cafsceje me baam gni tjetere (pèrse asctu kiscinè me i ξξanè tè lèem) Pò ansctè cur as gniseni banhètè gia cafsce , essiλa veperè vecè Tinèεot pèrket , e curraj Creatüra nukè mundetè me crijucm : pèrse ndèr tè kjanèt , e tè mos kjanet , ansctè gni tè larghè , tè pa sossunè curraj : andaj duhètè gni pusctet , e pa sossunè me nzierrè mbè drittè chisc mos ansctè , e kejo vecè ansctè vettemè pusctetja , e Tinèεot. E dukètè ndè cafscètè kessaj jetè , e tè natüressè ; se saa ma largh tè jetè gni cafscè s'jeterèt , achia ma , e maξè forzè duhètè , pèr tu nderruem gniana ndè tjeterèt. Prasctu fort ma udob nderrohètè ajri ndè εjarm possi duketè cur c'krepèn Reffeja , e merretè mεiram Ajri cahè sckon ; se ξeu , ò Ujetè. I.IV.2 Pèrse nukè gnioftinè Tènèεonè tè Peganetè , andaj nukè mujtinè me mberijm , e me bessuem , si munè jetè as gni seni me ù baam gia cafsce. Tue vum roe se ndèr punetè kessàj jetè giξξè herè gia cafsceje banhej tjetèra. Prasctu ò bessogninè se scecuλi iscte jetet se jetessè , ò ξξojnè , se εotünè ansctè si cur me ξξanè gni landè kahè giξξè cafscia trajtohej , e banhej , e i ξξojne Chaos gni tè pèrεiem. I.IV.3 Keta te Peganè ndjekenè ajò dore Turisc chi ù ξξonè , Reffasi , tue ξξanè sè scecuλi , as ka tè zanè fijλ , as ka tè sossunè. Ma Feja catholichè na mpson , se ansctè ndè Tènèεonè gni pusctet , e pa tè sossunè curraj ; pèrse curraj ma e maξè nukè mundetè meu cujtuem: Andaj mujti me baam as gni seni scecuλinè , endè dasckè endè gni mije tè tjerè , e kejò pusctet ansctè , & vettemit Hüj , issiλi ξξerret cafscetè chi nukè janè , possicur vertet t'iscinè; Üjtè ξane drittè mbè vissetè vèt , e ù gheεuenè : Kjenè ξξirrè , e pèrgejnè ketù jemi ; e i ndritnè atij me gaεemend , chij bani : Barach. 3. I.IV.4 Achià sa Hüji i pusctuescim , si ξξotè tè scruemitè scent' , ndjerè sè εani ndè giasctè dit Crijoj Chieλnè , e ξξenè , me gni tè vetèmè fjalè banftu , Ma jò prasctu giξξè cafsca mbèt mbaruem , e mbucuruem , pèrse ξeu isctè i mbraεetè , e i pèrεiem ; possi ξξotè Poeta. [20] Parèsse Chiellja , ξeu , Deti , e εjarmi iscte : kje εjarmi , ξeu , Chiellja , e Deti ; Ma scempton Chiellja ξenè , e Detinè εjarmi ; Se kù isc Chiellja , ξeu , εjarmi , e Deti , Atü isc ξeu , Chiellja , Deti , e εjarmi : ξeu Chièlne mbelon , e εjarmine Deti ; Chiellja Deti ende εjarmi , iscte ende ξet , ξeu , εjarmi , ende Chiellja iscte ndè Det. Mbè Chiellt' nuk' iscte , as üll , as Diellij , Chi me drittetè vet zbarξen dritte tè rèe , As Haaa deltè me dü tè rgianta brii , As prej chiellscit vinte ndogni Reεe pèr ξèe , As ξeu si Schüpe nalt' chiendron , e rii , As niegulle me scii , as brescen' , as Reffee , As Deti me Vale eptè tè maξe giame , as lümenatè me Bregh , iscinè εanè. [21] I.IV.5 Me urξenitè parè tè Hüjit mbèt pra scecuλi crijuem pèrεiem , Ani tue ndjekunè Inalti εot punenè vèt tè mrecuλuemenè. Dau drittenè n' Territ ; essiλa drittè ξξonè Dottoretè se kjè ( jò Dieλij issiλi ù krijue tè catertenè dittè ) Pò gni tjetèr sctat , ò Corp i Chieλsè ma indricim se tè tjeratè pjessè : issiλi ndè tè parat trij dit , te scecuλit vinte reξ gnianessè , e sjeteressè fachie sè ξeut , tue ndrittunè , e mbaronte dittenè , e nattene ndè cohètè vet ; Te siλenè punè me Alegorij caλeεon Ugo Vittorini lib. 1. de Sacram. p. 6. cap. 10. e ξξotè : Giξξè sa pò veperohej ndè scecuλitè pascim , iscte scembèλtüra , e atünè cajscevè chi pò banhescinè ndè scecuλitè Spijrtit. Pèrse possicundèrse tè parenè ditte Dau Hüji drittenè n' Territ; asctu ende ateherè , Engijte djemenisc , Hirrè mpcatit , Ngusceλiminè Pendesset , e Chieλnè n' Ferrit mpossè i dau. Rota e Chieλet : Chieλia empireo kù tè lumtè passosunè gheεoine jeten è jetèssè. Rota essiλa ende i pari lueitès ξξuhetè ndè 24 horè siλetè ξeut. Rota mbaron tè sieλètè vet ndè ujet 36000. Rota luèn tue driξtune. Saturni ban uξen e vet ndè ujet 29 e dite 155 H. trij M. 47. Jovi e kerkon zodiakunè nde ujet 11 dit 314 H. 13 M. 12. Marti mbaron uξen è vet ndè dit 321 H. 16 M. 34. Dieλi vien reξ zodiacut ndè dit 365 H. 5 M. 55. Veneri me dieλit uξen e vet mbaron Mercuri vien reξ zodiacut per sa mot ende dieλi. Hana siλet reξ zodiacut ndè dit 27 H. 7 M. 3. I.IV.6 Crijoj Hüji Chielnè , &c. Flet pèr Sinechdokè mer Anetè pèr giξξè chisc ka mbrenda [22] e dò me ξξanè giξξè Reξn' e scecuλit , issiλi chièndron ndè tre Chièλtè meξej. Empireo , Christalino , e Firmamento , e pèr keta tre Chieλ foli S. Pali cur ξξà 2. Ad Corinth. cap. 12. Dij Nierinè , &c. ndjerè mbè tè trettet Chieλ , &c. se kjè ciuem ndè Parrijsiit , e küj ansctè Chieλja Empireo issiλi kjè Crijuem , jò mbraεetè ; pò plot me Engije : tè sijte as pari , as mbrapa , pò basckè me scecuλit kjenè crijuem ; Asctu urξenon Conc. Lateranens. E ndonessè kjenè giξξè sej tè plotè as gia mangu heriejet nukè patnè Drittenè lumè tè ngusceλimit Parrijsiit , as nukè paanè Tènèεonè si isctè ndè vettehè. Pèrse pò doj i nalti εot , chi aj ngusceλim possi gni ξunetij , e pèrmetuemè , ndè pèr Fèet , speressèt , e te Dasciunitè , tè dobitej , possi pèr tè gni mendè sciumè sisc e dobitnè. Andaj tè parenè dittè te scecuλit kjenè mbusciuenè me ngusceλim. Possi ende sciumè sisc me dje tè kechiè tè tünè , tue ù maξesctuem , e ndjekunè Luciferrè Crüetè tünè ù banè hajnitè Tinèεot ; e tè parènè ditte sctijm jasctè Chieλscit , kjenè ngermuem ndè Ferrè , chi asso koheje possi ngusceλimnè t' mirèvet , asctu t' kechijvèt ndè εemeretè ξeut , me εjarm' , e sulfure Hüji gaatoj. I.IV.7 Giξξè chisc Engijtè i dau εotünè ndè nandè Chorè , ò vaλe possi ndjek. E para vaλe Engijsc ansctè , e Serafinet tè sijtè giξξè hèrè digienè ndè tè dasciunitè Tinèεot , ende ghersceffenè tè tjerè me dasciunè Tènèεonè , e janè ma tè afferitè tijnaj. I.IV.8 E düjta vaλè engijsc ansctè , e Cherubinet , te sijt' sckelchiejnè pèr mbij tè tjerèt , me drittetè Hüjenuescimè , ende keta janè pertochiark Tinèεot , e ndrittinè njereεitè me gnioftunè Tènèεonè , prasctu ξξone sè kanè ma drittè se tè tjeretè , e atan' dritte , e ckrepinè ndèr tè tjerèt ndène vetèhè. I.IV.9 E tretta vaλe Engijsc ansctè , e Tronet , e i ξξonè asctu pèrse εotünè rì ndèr tà , e me tà ban giüchinè , e ma tepere ndè keta sckelchien , e derejta e giüchit Tinèεot. I.IV.10 E catèrta vaλe Engijsc ansctè , e Dominationèt , pèr sè εotenojnè tè tjerè Engije , e possi ξξotè S. Gerguri keta mpsojn èndè luftetè spijrtit si duhètè me ngaξegnüem. I.IV.11 E pensta vaλe ansctè , e Principatit , keta janè krenat' , e Engijet ma t' vogielè , e i goditniè me veperuem , e me mbaruem scerbetüretine Tinèεot , e ketà ruejne Regenijte , e ξenè mbij tè tjerèt. I.IV.12 E giascta vaλe ansctè , e Potèstatit , keta ndalinè forzenè chi ansctè cundrè spijrtit , e scecuλit tè mossi bagnenè kech saa descerojnè , e duenè , e keta forzojnè luftetaretè spijrtit. I.IV.13 E sctatta vaλe ansctè , e vertütevèt ; keta curraj nukè jessènè tue baam chisc duhètè : e keta mpsojnè Teparetè chi udob , pa mbettunè [23] e me durim , te bagnenè chisc ù pèrket , me keta Engije banhenè mrecuλijte , ende epetè forzè Njereεet Scenjtene mei baam. I.IV.14 E tetta vaλe Engijesc janè Ziharichtaretè , chi bajenè prej sineεot Ziharich , e cafsce tè rea , keta leftojnè me sctüm paret cafscetè scenjtessè Fèe , e me nzierrè Niereεitè prej Djemienisc , e keta caλeεojne Profetijtè , ò ndèvènessetè. I.IV.15 E nanda vaλe Engijsc , chi janè ndè rendtè Chieλet ma tè mbramitè , e ma tè afferiritè Nierèεet , e vum per rognetè tünè , na mbanè tè mos reεohèmi , e nandimojne te ciohèmi , e curraj nukè na harrojnè ndonè te pèrmpattènohescim , e giξξè hèrè janè gatij me nandimuem ndè dascim' nà. I.IV.16 Ende Jesu Christi pat gni Engielè possi ξξotè ; Engijet vettè urξenoj pèr tü me tè ruejtunè giξξè uξevèt tuavè , Sal. 90. Asctu ende ka me passè Antichristi , issiλi pèr tè kechiatè vet nukè ka me passè pèr ndihimè ; pò ka me i kjane pèr descimijtè t' kechiavèt , ta padissè ndè cohètè vèt ditet se giüchit. I.IV.17 Rogna , e Engijet ansctè sciumè duersc : Ma para me larguem uξettè mpcatit , e tè mbajtunitè , ò pritessènè nierit me bam mirè : Exod. 23. Dergoj Engelijnè vraas chi tè dvogne Jebusejnè. Se düjti me zbutunè tendimetè Dan. 3. Engielij Tinèεot sdrippi ndè Furrè. Se tretti me ndimuem cundrè Anemichiet 4. Reg. 6. Heliseu pa uscterijtè Engijt'e. Se caterti me scpum Tinèεot uratètè tona , lemoscinatù , e veperatè mira , e meu lutunè pèr ne ; Job. 12. Cur pò lutescgne me lot , &c. Se pensti me caλeεuem uξenè ; Tob. 7. Une scendosc te spije , e tè bije ; Se giascti me mpsuem chisc duhètè meu bam. Zach. 2. Pèr Engieλit chi empsoj ndè Punè. Se sctatti me caλeεuem vettehènè , e cafscetè mbeluenè. Tob. 12. Une jam Engeli Rafael. Se tetti ansctè me chiuem Nierinè mpcatit. Act. 12. Cioù pèr tè cpejte. Se nandi ansctè me ξanè εemerè 3. Reg. 16. Cioù , e hà , se ke uξenè ghiatè. Se ξjeti ansctè me ngusceλuem. Ban εemerenè forte , se cpejt ke me kjanè mengiεunè. Se gninbeξjeti ansctè me chiertuem mpcatesc. Jud. 2. ξξà Engeli Popuλit Israelit pèr sè banè cundre Hüit ? Se dümbeξjeti ansctè me sciuem pusctetè , e forzetè kechia , tè mos kenè vertüt me bam kech sa duenè. Tob. 8. Si Engeli liξi Asmodeunè. I.IV.18 Se ξξonè gni Chore , ò vaλe Engijsc ù denuè ; nukè duhètè meu marrevèsct , se Hüji Crijoj prasctu ξjetè Chore , ò vaλe Engijse ; pò ù denuenè achia pèr vaλe , ò Chore , sa tue i bam bascke kiscinè me kjanè sa gni Chore , ò vaλe , e ungine. I.IV.19 Luciferi kjè ma se parit rjescti , e ndat' urξenè mbajti ma tè parenè vend' , tè sijλe ndojnè [24] sciumè possi krüetè vet , e tè vumitè roe tè bucurijsse tijnaj e verboj , tue ù maξesctuem , possicur t'isc vetèhej asctu i mirè , e jò prej sineεot , e desc me passè pa merituem giaa , tue dasciunè me gaam Tinèεot. Tendoj tè parenè Nierij chi kjè Adami , e mujti. Tendoj tè düjtenè Nierij chi kjè Chriscti , e mbèt mujtunè , e dvuer fuchijnè , tè sijnè ka , pèrse riu pèrta passè ndèvone ndè mottetè Antichrisctit ; tasc ansctè liξunè , e atehèrè ka me dale senggirit. I.IV.20 Kjè renuem me giξξè uscterijtè tijnaj ndè Ferrè , e ndè Ajritè εij issiλi ansctè pèr mjedist Ajrit. Pèrse Djemenitè nukè janè ndè regienijte Ajrit ma tè naltèt , te mos gheεojne drittenè , as janè ndè ma tè ugnètit , tè mos na tendojnè ma fort. I.IV.21 Si essiλa dò vaλe , ò Chore Engijsc kaa 6666. legionè. Giξξè legionè ka ndè vetèhè 6666. Engijè , S. Gurguri ξξotè sè achia Niereε kanè meu scelbuem , sa Engijè mbetnè ndè Parrijsit : dissà kanè ξξanè se düü Mure kane me kjanè mbè Chieλt gniana Engijsc , e tjetera Njereεisc , e vissetè Djemenèt kanè meu εanè prej Virginasc , e ndè gni Muur achia kanè meu scelbuem ; sa Engijè , e Virgina janè ndè tjetèrit muur ; S. Augustini ξξotè se achia Njereε kanè meu scelbuem ; saa Engijè kenè reεuem Parrijssit , tue ù baam Hajnitè Tinèεot. I.IV.22 Chieλja Empireo , kesctu emenuem ndèpèr drittètè maξè chi ka ndè vètèhe , nukè luen possi ata chi endiekenè : pò ansctè selia , e te ndègniunitè Chrijuessit , e pèr keta tue folè S. Gio: ndè Apocal. cap. 12. ξξotè : Giütetja venduem catèrcodersc ansctè , e tè ghiatetè sajnaj achia ansctè , sa tè gianetè &c. Tè ghiatetè , te Gianetè , e tè naltètè janè gnimend. I.IV.23 Spirti Hüjit kjè bajtunè pèr mbij Ujenat. Mbassi kjè bajtunè Spijrti scenjt pèr mbij Ujenat tue i mbarsunè pèr tè pjeλe ani , e pèr tè baam Pesckunè , e εojtè : Assosc ende Crijoj εotünè Firmamentinè ndè mjedist Ujenavet ; εemeret se atij Abissi , e Ujenave t' pà kundunave , se siλasc isctè giξξè ξeu mbeluem ndjerè mbè Chieλt : possi gni Christal tue acuλuem , ò possi gni rgiant te ckrijme tue ngrijm , ctrini giξξè Chieλtè. Dissà Ujena tue i permetuem ndè natüretè vet , ato matè hoλatè i vu pèr mbij Chieλt. Ujenate giξξè chi mbè Chieλt janè. Psal. 148 e pèr bucurij tè scecuλit , asctu ende pèr tè mos lanè neve t' huejne ndè ketè jetè plot me lot , me paam Chieλnè e Empireit , tè ndricim , e fort ma te sckelchüem se kü Dieλi ünè , E Ujenatè ma tè trascia ndè nè Chieλt mbetnè. Tesijatè ani dissà i kξej ndè frümè ò Ajr , e dissa mbij Ajrit i kξej ndè εjarm ; e dissa ndè Det , e lumena ndè pèr ξee i dau , e mbaroj. I.IV.24 Sciumè duer fjalèsc fliaone pèr mbijte kjansctè Chieλèt : e ma tè sciumetè Dottore Pescku- [25] ξξonè se janè gniambèξjetè Chieλ , e tue pàsse fòlè mejast pèr Chieλtè Empirejt , si pèr ma tè bucurit , e tè pa lecùndunit , sciofemè tasc tè ξjetè Chieλtè tjera chi lecundenè , e ndjekenè , tè parenè chi lecundetè Christalino. Firmamenti issiλi ansctè Chieλja chi mbà üjtè , e ka ndè vetèhè sctattè Chieλtè Pianetevèt , e tue niffunè prej ma sè afferit i pari ansctè Hanna , Mercuri , Venere , Dieλi , Marti , Gioni , Saturni. Natüra e ketünè Chieλjè , ansctè giξξè hèrè meu luejtunè , me giξξè sà ketù profundi vinhetè roe. I.IV.25 I pari Chieλ tue εanè fijλ prej ma sè afferit nevè , ansctè Chieλja , e Hanesse , e ξξonese anscte e maξe , sà e tretta pjesse , e scecuλit : e mbahètè se ansctè ma e voghèla ndèr giξξè Pianetet. Ansctè , e Ujessiscime , e e ftofetè ; Cur vè pèrpara Dieλit voghelohetè : cur e ndiek rittetè. Battizza e Detit , prej soje ξξonesè vjen baam. I.IV.26 I düjti Chieλ ansctè i Mercurit , e ndèketan' Chieλ nukè ansctè tjeter ül jasctè assì , se Mercurit , issiλi emenon Chieλ. Küj üλ i Mercurit giξξè herè , ezen pèr nghiat Dieλit , e curraj nukè largohetè se mbij 30. scale. e ndè pèr tè afferit te Dieλit raaλ dukètè : ngrehen Nierinè mbè die , e εotènon Ujenatè , e Farene , mbaron vrapnevet ndè 338. dit. I.IV.27 I tretti Chieλ ansctè aj i Venerit , e nukè ka tjeter Üλ mbij atè tè Venerit , issiλi ξξonè se ansctè 37. hèrè ma i maξ se ξeu , e küj ansctè Üλij Drittessè , ansctè i ngrohetè , e i gniome , e giξξè hèrè , ezen pèr nghiat Dieλit. Ma cur vè pèrpara , i ξξonè üλi i Drittessè , cur ndiek Dieλinè , i ξξonè Üλij Mbramiessè. Ndèr giξξè üjt ansctè mai ndricimi : mbaron uξenè vet ndè 348. dit. I.IV.28 Dieλi rì mbetè catèrtit Chieλ , e si ξξotè Ptolomeu ansctè mai maξ se ξeu 160. hèrè : ansctè i nzetè , e i ndricim. Prej Dieλit marrenè drittè giξξè Pianetètè , e üjte : Mbè giξξè sa dò scegn ndaletè 30. dit , e ξjetè horè. Uξenè vet ndè motèmot , e ban vetèhèj. Ma dittènè mbaron ndè pèr tè sieλetè t' parit Chieλ chi luen , e iξξonè Primo mobile. Sij εihetè Dritta Dieλit , e Hanesse perfundi ka meu pam. I.IV.29 I pensti Chieλ ansctè aj i Martit , asctu i ξξonè ndè pèr atè üλ chi kaa mbè vetèhè. Kü Pianet ansctè i nzetè , e i ξξatè , prasctu i lenguescim , e nghet mbè luftè. Cur i hijn ndèr mjet Veneri , e Giovi , zbutètè lenghimij tijnaj. Duketè i pèrεiarscim , e i ndricim ; per giξξè scegn , ndaletè per 40. dit. I.IV.30 I giascti Chieλ ansctè i Jovit , e ξξonè se kü üλ ansctè 91. ma i maξ se ξeu , ansctè i ndricim , e i barξè si kiumesctè , ansctè i scendosce pèr se ngrehen mbate nzetè , e ujessim , mbè tè siλet dò scegn [26] ndaletè per gni vjetè t' ungine , e per 12. vjet mbaron uξenè vet. I.IV.31 I statti Chieλ ansctè Chieλja e Saturnit , asctu emenuem ndè pèr atan' Pianetè kessi emeni , e ξξonè ansctè 95. here ma i maξ se ξeu : ansctè ma i largu nesc ndèr giξξè Pianetèt : ansctè i ftofetè , e i ξξaatè. Andaj cur avitetè Dieλit , i zbuten tè n'zetitè. Ansctè i lenguescim prasctu femia chi lèen ndenè Pusctetè tijnaj , lèen e pafuchiscimè , e lenguescime , e lighe. Per sa dò scegn ndaletè pèr trijξjetè Muej , e pèr trijξjetè vjet mbaron uξenè vet. I.IV.32 I tetti Chieλ i ξξonè Firmamento , e dò me ξξanè , i nguλè ndèpèr üjt , chi mbè tan' jessenè nguλè possi Guretè ndè Unaεe , e as ndogni sisc vetèhèj lecundetè , ò siλetè , pò giξξè se bascku siλenè Chieλscit se tünè pèr gni hèri. I.IV.33 I nandi Chieλ ansctè Christalini , per se ansctè si gni Christaλ' , ò Biλur i cuλuem , e i delirè. I.IV.34 I ξjeti Chieλ ansctè Primo mobile chi do me ξξanè i pari chi luen , ò siλetè , e kü Chieλ ban me ù sieλe giξξè tè tjeretè me vraptè tijnaj , possicur ti kisc giξξè ndè senggirè , me vertütè dü Engije chi esieλenè , e ξξonè se mbè te sieλet bagnenè gni kankè pakuer tè nghusceλueme. I.IV.35 Te larghetè üjet , e tè Pianetevèt ansctè keta. Prej ξeut ndjerè mbè Hanet janè miglia 15625. Prej Hanet ndjerè mbè Mèrcurt janè miglia 7612. Prej Mercurit ndjerè mbè venerit janè chüetè. Prej Venerit ndjerè mbè Dieλit janè 24433. prej Dieλit ndjerè mbè Martit janè miglia 15625. Prej Martit ndjerè mbè Jovit janè miglia 6812. Prej Jovit ndjerè mbè Saturnit janè chüete , m. Prej Saturnit ndjerè mbè Firmamentit janè miglia 24427. E kendüj bucurè merretè vesct se prej ξeut ndjerè mbè Chieλtè üjet janè mig. 108959. I.IV.36 Tè maξtè Chieλet , e Reξξij tünè mundetè meu cujtuem prej se maξit se üjet , ndèr tè sijt , as ndogni ansctè , achia i voghèlè sa te mos jetè fort ma i maξ sè giξξè ξeu : ndonesè dukenè achia tè vogièlè ndèpèr tè larghet , chi ansctè Chieλjet sè tettè mbè tè sijet jessènè ; ndjerè mbè ξèet ; e mirretè vescte , nde tè trascetè Chieλet. Andaj ξξonè ata chi dvojnè pèr mbij keto punè. Chi se Hüji tè kξentè ξenè ndè gni üüλ , e ta nguλentè jò mbè tè tettèt Chiek ma perfund' giasctit Chieλ , nukè kisc meu paam prej süscit sinesc achia i voghèlè kisc me kjanè. Andüj mirretè vesct te sciumet' e üjet , tè sijtè pèr sciumizetè tünè , gnimendenè me Rane tè Detit , e vecè εotünè di sa janè. Issiλi gniehen sciumizen' è üjet , e giξξè pèr emenè i ξξerret . Salm. 146. Ndèr tè sijt üj dissa jane achia te meξej sa janè gni chindherè ma tè meξej se ξeu giξξè. Tasc ani tue vottè , e tue vum roe sa i maξ ansctè Chieλja , mbè tè siλt janè kachia [27] mije , e mije üj nguλunè mbe tà ; e saa vend' e fuscia mbè tè sijλt mundenè me nzanè fort ma sciumè se janè sod' mbè tan'. I.IV.37 Ansctè ende gni reξ mbè Ruεuλim te Chieλet issiλi pret , e n'giescen pèr mjedist Equinozinè , mjedisn' e Chieλet , e ban dü pjesse tè gnimenda. Giümza priretè prej Settentrioni , e tjetera prej Austri , e i ξξonè atij Reξξi , Circolo Zodiaco ; possicur tè ξξoj gni brens i Chieλet. Issiλi scegn tue ù daam dü mbè ξjetè pjessesc se gnimendasc : si essiλa dò asso pjessasc ka emenitè scegn , mbèleξunè basckè dissa üjsc , e ka si issiλà dò scegn emènit' e gni sctanse , me tè siλet ka si gni basckarij , ò michiessij ndè Natüret : e ξξònè se tue vottè pèrpara , ò mbrappa Dieλit ndèpèr ate uξè , ò Reξ , ban herè tè lemitè , e tè c'priscmitè cafscevet ndenè Hanet , e tè Scecuλit. Emenat'e scegnevet janè keto. Dasci , Mezati , Binosci , Gafforeja , Luani , Vajεa , Tereεia , Skarrivojeja , Scittuessi , Sjapi , Vorba , Pescku. I.IV.38 Ndonessè Hüji nalte i Chieλet ansctè Cruet' e kahè bunon , e rjeξ tè giaλetè , e tè lecundenit' e cafscevet , e mirè fiλi me ketè uξè mendja jonè tue vum roe giaan se ansctè Hüj , possicur me ξξanè se giξξè : chisc lecundetè prej sjeter seni lecundetè ; e kesctu pèr te mos mbajtunè me pa tè sossunè , duhètè me mberrijm mbè gni krüè , kahè giξξè cafscia luen : As gia mangu Corpenatè Chieλet Crijues' i Scecuλit fort , i bègati , e i mbucuroj pèr mbij giξξè corpenatè kessaj jetè. Pèrse Chieλtè , me giξξè Engije , Pianetè , e üij janè Halatet' e Tinèεot , e vechilt' e tijnai , me tè sijèt ruen , e governon scecuλine , issiλi achia ansctè liξune me tè luejtunitè Chieλet , saa ξξonè filosoftè se me ù ndalè kèta tè sieλè , tè Chieλet , giξξè chi lecundetè ndenè Chieλ kisc me mbettunè. Achia saa εejarmi nukè kisc me djegunè as gni sije stuppe , ndonè ta kisc ndè vettèhè. E corpenat' e Chieλet , Pianetètè , e üjtè , Apènè vertüt , e forzè giξξè cafscèvet meu lecundunè , me lèem , me ndiem , e me bijm , tè giξξè cafscèvet chi mundenè me muguλuem , meu rittunè , e me chiendruem. I.IV.39 Ma jò prasctu εotenojne , ò kanè forzè pèr mbij tè liretè mendse sanè : as kanè vertüt mè ndèrruem volendetn' e Nierit : ndonè nderrojne , herèherè , punetè scendetsè , e tè giakut , e ma fort i prier prej gni punejè , se prej s'jetèret. I.IV.40 Te pa feetè tue ndjekunè Priscilianistite ξξonè se giξξè Nierij lèen me üüλte vet , issiλi pèr fòrzè prijn me baam mirè , ò kech , e atè forzè emenojnè NASSIP Renè achia e fortè [28] sa Diaaλi ndonè nziten Nierinè me ndjekunè , vetè nukè ansctè ndatè tè kechiè ; pèrse me kjanè Nierij forzuem ndè veperate mira , ò kechia , Diaaλi nukè kisc me tenduem me veperuem prapesctè ; perse nukè kisc me chiendruem ndè tè liretè Nierit me baam mirè , ò kech possi ajò pèrsipèri fjalè , e sctremetè , & hèretiche. As εotünè nukè kisc me giukuem Nierinè , pèrse pèr volendet tè Tinèεot , e urξenitè tijnaj Nierij kisc me veperuem mirè , ò kech , e prasctu as kisc me merituem Parrijssinè , as meu giukuem ndè Ferre'. E pèr ketè tè pagaeme ξξotè S. Gurguri hom. 10. in Evang. Se Nierij nukè ansctè Crijuem pèr üjt; pò üjtè pèr Nierinè janè bam. Prasctu prata tè prierrè mbè gni ane , e prato scegnè tè pèrjasctscimè , me tè sijet governohètè , e mbahètè Fisonomia , nukè duhètè ndè ciast me giukuem , persè forza , e üjet sciumèhèrè vinhètè mb' uξè , me gni vess' tè cunderstuescim , e me forzetè Arressüesse , e mendsè sanè. I.IV.41 Caλeεen Arist. se Discipujit' e Hippocratit , scpunè Filomenit , Dottuer i fòrt pèr mbij ndivenesst' e scegnevet , gni Figurè giξξè mbè ghassetè Hippocratit ; e Filomeni per gni si paa atè Figurè ξξà , se kjaneka gni Nierij fort Curvaar. Discipujet fort ù ndüjti kech tue ndiem se ù ξξà atè fjalè tè scemptueme pèr Mjescterrè tüne , chi mbajne ndètè maξe Niereεij per te miretè tijnaj ; ndè ciast caλeεuenè Hippocratit giξξè sa ù kisc ξξanè Filomeni pèr tan'. Pèrgieg Hippocrati , e ù ξξà se fort mirè kisc giucuem Filomeni , pèr se mirè fiλi asctu ansctè natüra , e tijnai. Ma pèrte dasciunitè Filosofijsse , e tè ndèrse : ξξà se ka dobitunè , e vum mb' uξè desciretè kechia , tè εemeressè vet : e se ka ndjekunè giξξè hèrè me εanè chisc kje cundrè natüresse tijnaj. Achia sa ansctè vertèt fjala plakè se üjtè ngrehinè me tè buttè , e nukè forzojnè. Tue dasciunè pra Nierij me baam mirè , curraj gian' cundrè nukè i ban prasctu renè ansctè ajò fjalè Nassipi i t' pa Fevet. I.IV.42 Pèrte folè ma pèr tè ctieλè pèr mbij vertüttè üjet , e tè Pianetèvet ξξonè Astrolojtè : Mbassi tè legnè Nierij , Hanna ka forzè , e ruen ndjerè mbè catter vjet , e ajò Femij curraj nukè jet m' pach : possi Hanna luen , e ketünè vjettè ù ξξonè kerξignenia. I.IV.43 Cattervjetsc , e ndjerè mbè 14. e ka ndènè pusctet Mercuri , e bagnènè possi Mercuri , e atünè vjetè ù ξξonè Femignenia. I.IV.44 , Catter mbè ξjetè vjetsc , e ndjerè mbè 22. e ka ndènè Pusctet Veneri , e atehèrè hijn me dijtunè scecuλinè , e desceron me zanè , e me ù baam i urtè , e atünè vjete ù ξξonè Djeλmenia. I.IV.45 Gniεet e dü vjetsc , e ndjerè 41. i ka ndènè pusctet Dieλi , e ù ep giξξè fuchin' e tünè , e ata vjettè janè ma tè miretè , e ù ξξonè Trimen¡a. [29] I.IV.46 Catter ξjetè , e gni vjetti ndjerè mbè 56. janè ndenè Martinè , e prasctu asso koheje Nierij ansctc ma i iξunè se as curraj , e i ξξonè Burrenia. I.IV.47 Pensseξjetè , e giasctè vjetsc ndjerè 68. i ka ndenè Pusctet Giovi , e Nierij ka cujdesnè Spijrtit , e ka urtij tè mir' , e apenè ksciλè tè mira , e atünè vjetè ù ξξonè Plechienia. I.IV.48 Giasctèξjetè e tettesc ndjerè 98. i ka ndenè Pusctet Saturni , e Nierij ansctè plot me kelbaεè , e cujdes , e ansctè giξξè i merεicim , e i pa duruescim. Atünè vjetè u ξξojnè Plechienia e mbettunè , e giξξè chisc jet tepere giaal ansctè possi ξξotè Profeta , Mund' , e tè ξimtunè. Te marret e Diellit'. Te marret e dieλit I.IV.49 Tè εanetè Dieλit ansctè atè herè cur corpi Hanessè chiendrat ndèr Nèe s e ndèr Dieλinè [30] e mer hijeja giξξè atè anè chi mbà Hana me corptè sajnaj , e keta ansctè te εanetè drittèssè. I.IV.50 Tè εanetè drittèsse Hanesse ansctè atè hèrè , cur ndèr Dieλinè , e Hanenè hijn chiendrat' ξeu , e nukè lescion Hanenè me marrè drittet se Dieλit mbè εacont. Prasctu saa marrenè achia ma fort pèr ghaε , e perraλe duhetè mbajtunè chisc ξξonè Turitè se Dragou pò pèrpì Hanenè : Andaj bijenè lodertijvet , Tepsivet , , sctienè Pusckè ξξuessè porenohètè giξξè Turchia tue brittunè , lescioè. Te marret e Hanesse. Te marret e Hanessé I.IV.51 Ma tè sciumetè Dottorè ξξonè sè üjet curraj nukè ù miretè dritta , achia larg ansctè ξeu sisc ; e hieja e ξeut nukè mundetè me mbèrim achia nalt , e ndonetù εihej dritta prej Pianetescit , as gia mangu ndèr nèe nukè ndihetè , [31] as nukè mundetè meu paam. I.IV.52 Gni perraλè tè fortè , ò anderrè tè lenguescimè flassenè te pa Fèet , e ξξonè se Dieλi rì me bunjtunè ndè gni Gurrè , ò Cruè fort tè nzetè nd' Uje. Pèr tè vertètè nukè mundetè meù giettunè rrenè ma e pa gascimè kessoje. Pèrse Dieλi chi rì mbè tè catèrtit Chieλ , curraj mbè ξèe nukè u ngietè , as sdripen : Pò giξξè hèrè ndritten Regnè scecuλit , e Natenè ndritten atè pjesse ξeu chi ù ξξonè sctat Pelchieretè : possi cundèrse giξξè ξeu , scecuλi , e parese leente Muhametti , e mbas andaj giξξè hèrè kanè passe dijtunè , e mbajtunè. [32] I.V Se i Criioi εotüne ξeene. I.V.1 Hüji ξξà pra , Te mbèliξenè Ujenatè , chi janè ndènè Chieλet' , &c. e letè duketè tè ξξatitè. Genes. 1 Reξξi scecuλit ξeu e uji Limbì Burgatori Prituessitè Lavdetarètè Grüchesitè Curvarètè Menissitè Lakemuesitè Traξetorètè Maξesctorètè Tè tretenè dittè , tue kjanè ξeu giξξè mbeluem me uje , nukè kiscinè njereεitè ku tè vendohescinè , pèrtè sijt giξξè Creatüra pò banhej : Prasctu urξenoj Crijuessi Ujit , chi te vej mbè gniane , e tè lij ξèene zbeluem : ndè gni cias giegi Ujetè , e ù [33] mbèloξ mbè vendtè , ku i urξenoj εotünè , tue chiendruem mpach pa mos passunè tjeter garξ , ò Muur jasctè Ranet se c'prisciunè ; e ξeu mbèt lijr , e gatij me baam giξξè sa kisctè Crijuessi pèrti urξenuem. I.V.2 Ndèr giξξè Elementat ξeu ansctè ma i ungieti , chiandra e tij ansctè mjedissi , ò eεmera e tij , e ansctè reξuem pèr giξξè anesc me Ajr , e me Uje pa mossu lecundunè curraj ; ξeu pra pèr jetè chiendron , as mbè gni anè , as mbè tjetèret , as nukè mscion ma mbè gni anè se mbè tjetèret , possi cur me kjanè gni Ghoghèlè ndè mjediste Raξξevet Chieλet. I.V.3 Dahètè ξeu ndè cater piessè , ò raξξè , asctu chi gniani reξξon tjetèrinè , i pari chi ansctè ndè εemeretè ξeut ; ansctè Ferri , i düjti ansctè Limbi , i tretti Purgatori , i catèrti Giu Abramit. Ferri ansctè ajò speλè e pafundè , e scemptuescimè ndè ξelbtè ξeut , baam pèr ndègnè tè Luciferrit , e giξξè ata chi e ndjekenè Atü ende dirgienè giξξè Njereεitè , tè sijtè tue marre mbrappa tendimetè tijnaj largohènè se vertètet se jete jetèsse , e mundohenè pa mesceriet pèr jetètè amesciuescimè ndè sciochienijtè atünè t' scemptuemè fetüravè Djemenèt , si cusc bani ma kech , daam ndè 12. riescta. I.V.4 Tè naltètè , e tè gianetè Ferrit janè te gnimenda , tue kjanè rottuλare , e ansctè pèrtochiarch 7875. miglia , larg nesc 3758. miglia. I.V.5 Mbij Ferret ξξotè Ati Macedo ndè Theol. cap. 11. Se ansctè Limbi ku jessenè Femija e paa Pagheεuemè , duekunè ndè mpcat Originaλ : e pesctetè urξenit Cuvendit Fiorenzessè , issiλi ξξotè : Se Spijrtinitè , chi dahènè ndè mpcat Originaλ' , tè Femijsc , se dirgienè prej Ferri : e se janè munduem , jò possi tè denuemitè , tè mbèξei. Pèrse tè denuemitè mbij Pendessèt se damit , pessojnè ende mundinè schissesse. Ma kerξijtè vecè kanè mundinè damit , dò me ξξanè se kanè duierrè Tènèεonè , e curraj nukè kanè me paam. I.V.6 Asctu ende flet pèr arressüè ; pèrse Femia chi janè ndè mpcat Originaλ janè ndè menijtè Tinèεot , e ndène pusctetè Diaλit , ende mbas dittèt se Giüchit , kanè me ndègniuenè ndato Burgie. Andaj me arressüè duhètè me ξξanè ; se Limbi ansctè ma afferè Denuemet , possi cur sctepia , e Anemichiet Tinèεot ; prasctu ndène Burgatuer , ku vecè pèr dissà mot chièndrojnè Spijrtenitè , chi janè ndè hijrtè Tinèεot , e nderèchiune pèr Parrijssit. Asctè pra pèrtochiark Limbi 5011. miglia ; larg nesc 507. miglia. I.V.7 Mbij Limbit possi ξξotè pèrsipèri duhètè me kjanè Burgatori , kù delijrenè Spijrtinitè. Perse Njereεitè chi bdessènè , e venè mbè tjeterèt jettè. Mundenè me kjanè mbè trij visse. Dissa mundenè me kjanè achia tè mirè sa nukè kanè nevoje pèr Burgatuer , pèr se janè giξξè sej te delirè , e tè cuλuem , e ata janè Martirit , e [34] kerξijtè Pagheεuem , pèrpara se mberrijenè me passè mendtè. Dissa janè achia tè kechij , sa nukè mundünè , as curraj meu delijrunè , as meu ndimuem ; e janè ata chi dessènè ndè mpcat Murtaar , ò Originaλ , possi pèrsipèri. Se trettèt dorè Njereεisc mbè tjetèret jetè janè ata , chi nukè janè , as tè mirè si tè paretè : as tè kechij possi tè düjtètè. Prasctu kanè nevojè pèr tu delijrunè , e pèr ndihmè , e mundenè meu ndimuem , e meu cuλuem , e keta janè ata , chi dessenè ndè hijr , ma me dissa saje veniaλe , e dissa pendessa tè mpcattèvet mortarè. Perse mpcattèvet mortarè , jò vecè ù pèrket mundi amesciuescim : ma mbassi tè jenè zgiξunè mpcattit me Reffim , jessènè ende ndènè pusctettè Burgatorit , pèr tè baam pendessènè , pèrse tjeter ansctè tè ndèjüemit' e mpcattit , tjeter e Pendessèssè. Innocenzo III , ndè cap. Cum Marthe , §. tertio loco de Celebrat. Missar. Tè Dukunitè fort tè mirè , nukè kanè nevojè pèr ndihme : Teperè tè kechijtè nukè mundenè meu ndimuem : As fort tè miretè , as fort tè kechijtè , mundenè meu ndimuem , e kanè nevoje pèr ndihmè. Duhètè pra me ξξanè ndèpèr urξenitè atünè Raξξevè ξeut , se Burgatori ansctè pèrtochiark 23625 miglia , largh nesc 1225. miglia. I.V.8 Giu i Abramit , ansctè fachieja e ξeut , chi tè Paretè i ξξojnè Fusciat' e Elisit : e atü patnè mbettunè , Print' e parè , Patriarket' , e Profetetè , paresse kjè celè Parrijssi me munditè Jesu Chrisctit εotit tinè , atü ende mbas mortjet se vet sdrippi Jesu Chriscti ; Andaj urξeni i Fesse ansctè , Sdrippi mbij vissètè Ferrit , dò me ξξanè pesctierè ndenè ξeet. Ansctè Giù i Abramit , reξ pèrtochiarck , achia sa ansctè ξeu , issiλ , possi ξξonè Cosmografitè , ansctè pèrtochiark 31500. miglia , Njereεitè e gheεojnè , possi ξξotè Salmista. Chieλja e Chieλse Tinèεot : e ξenè ξà bijet Niereεet. Psal. 113. I.V.9 Tè pa Fèet' ξξonè , se Reξξij Scecuλit , chièndron mbè brijtè gni Meεati , e atèhèrè ξξonè banhètè Tremeku , cur luen Meεati Krüete. Gni Upesckep peveti Sangiaknè Scodersè. Mbè chisc chiendron Meεati ? ξξà Sangiacu mbè gni Pesck. e Pescku , ξξà Upesckepi , mbè se chièndron ? ξξà nukè kam zgheξunè ma tej , e me ketè fjalè ende pruhej , cur e pevetentè. Chisc cuλotèn aj Meεat' , e Pesck ? e me sè jesènè giaaλ , tue mujtunè me zoffunè? e cur zoffinè cusc hijn ndènè atè barrè mbè vendtè tünè ? I.V.10 Jò tèpere kech kisc me kjanè cur tè kiscinè ξξanè se Atlanti Regij Mauritaniessè , mbà ξèenè mbè krahè , possi e zpiffinè Poetètè tanè , se aj mbè krahètè vet mbà Chieλtè. Ndonè kisc me kjanè ξeu ndè Rognetè gnij nierij t' arressüuscim , e jò ndènè pusctètè gni sctanssè , essiλa cur dò me luejtunè krüetè , te Renohènè Giütetè tè pa gnieffuna , asctu endè mbas sodi sa kanè meu rrenuem. [35] I.V.11 Giξξè te pa Fèetè , achia bucurè i chiendissinè Renetè tünè , sà duhètè dritta , e S. Fèe me i gnioftunè , e me i zgheξunè se derejtejet. E kü Scerregiuer i fort' , me Andèrratè vet tè jerma , mbaλè fachiè rrena , dijti me tè maξè ξunè t' atünè chi e marrenè mbrappa , me pèrεiem , e me dennuem , giξξè tè daletè Dieλit , e me renuem , ndè gni tè paligiè achia tè pa uξè me perraλa tè tijnaj tè spifuna. I.V.12 Tè catèrtènè dittè ; ξξà Hüji ù banfscinè drittètè mbè Chieλt , e ndè ciast duel jasctè Dieλi e Hana , e Pianetètè , e üjtè , tè sijtè achia fort mbucurojnè ketè sciator tè maξ , tè Chieλet ; pèrtè sijλt ansctè pèrsipèri prekunè , sa i maξ , chisc vertüt e forzè , e pusctetè kaa vecessè najet gia cafscè tèperè chisc ξξonè Mattematichitè : se vrappi , ò rendij Dieλit ndo i chielsè tijnaj ansctè fort ma i cpejtè se i Reffesse. Pèrse scioffemè ndè natjet cur hijn meu zbeluem mbè ketè scecuλit tanè , ndè ma pak se gni tè catèrtè hore je giξξè zbelohètè : chi ansctè gni vrap , e te sieλè achia sciumè , sa mbà giξξè Reξij scecuλit ; tue sciumuem , giξξè atè vend 166. herè , pèrse achia , e jò mangu mbà , e ansctè i maξ sctatti Dieλit e ( si ξξonè Mattematichitè ) nd' ansctè ξeu pertochiark giasctè mije , e trechind leghè , trij migliasc essiλa dò. Lettè sciumognè ketà tè gniehunè ( aj chi di ) giξξè achia herè , e ka mè paam sa mije leghesc , nghet rend Dieλij ndè kachia pak mot atij chi i zbelohètè cur lèen Dieλi : Gni Engieλe i vettème e luen me forzetè vet basckè me tè paret Chieλ chi luen , Se εanit se scecuλit , e ndjerè tasc curraj pa mbettunè , as pa mos u fettigunè , as pa mos u ndèrruem. E pèr ketè sceste kachia me urξenè ndivenejnè Astrolojtè sciumè vjet pèrpara tè εanetè Dieλit , e tè Hanessè , pèrse curraj mangu nukè vjen keta tè sieλè. I.V.13 Tè penstenè dittè ξξà Hüji , Te lèegnè Ujenasc giξξè chisc hichietè reschianè , e giξξè chisc flutteron , &c. Crijoj Hüji Ujnass εojtè , e Peschitè , Te siλenè dò mbè fet üretè vet , me giξξè ata tè paa gniehunè tè εogiet ndè Ajrit , e ata tè pagniehunè Peschisc ndè det , me giξξè achia mendürè. Dissa achia tè meξej saa sctienè trembè. Dissà achia tè vogielè , sa mzijsse dukenè mpsü. Ma giξξè tè unginè , giξξè giümtüresc , e punesc chi gheεon maj maξi , tue ξanè giξξevè vertüt ndè faret giξξè herè meu pèrterijm. Punè fort pèr ta cujtuem giξξè Nierij i pèrscpirim , sa udob e ka i lumi εot , me ngiaλunè Njereεitè jettèt se Giüchit , tè siλenè dò ndè Misctè vet. Endè ketè lekurè kam meu perterijm, e kam me paam Hüjnè scelbuesinè tem. Job. 19. 26. I.V.14 Tè giasctenè dittè ξξà ende Hüji letè legnè prej ξeu giξξè spijrt i giaλè. Assò koheje kjenè Crijuem sctansetè , e giξξè cafsce e giaλè pèrmbij ξeet , me giξξè chisc ka me ndjekunè , ndè ligieratet perfundi [36] I.V.15 Mbij ξèet ansctè Elementi Ujit , issiλi ansctè i Ftofetè , e i gniomè , e dahètè ndè Deta , Lümena , Croena , Berraka , e Lechiegna , nukè ka tè ngiüem chi duketè Süuet , pò ansctè gni boje ò fetürè chi i ξξonè Diafanose ndè duketè kund se ujetè rjeξ tè ngüem , possi duketè mb' jagnevè , e Scup , e Novobardè , ku mbè dissa visse rjeξ verξè , goditète dejscit sè ξeut , chi janè tè Arit kahè ezen , ò rjeξ , tue kjanè ξeu plot zeha , Ari , Regiandi , e sciumè duer s'jeter gianje. I.V.16 Deetit , ( ma tè Sciumetè ,) i ξξonè Oceano , e kessi kanè tè εanè fijλ' sciumè Deta tè tjere , possicur t'iscinè sciumè gemba gni kurmi , ò ranzè : e keta Deta marrena ani emenite ; Assi ξeu kahè pèrpichienè , e pèrsè mbè gni arressüe giξξè dajenè ξèenè prasctu , u ξξonè Detatè , e ndè pèr ξeet asctu ende Detit kuch i ξξonè , asctu ndèpèr Ranetè kuchie chi ka mbregh. Keta Deta ( possi ndètè gniehunitè bam ndèr Giulio Cesare , Perendijnè Romessè ) janè 30. Ndèr tè sijt catter janè ma tè meξejtè. Oceani , Deti i Iberit , Deti i Kuch , e Deti i Hircan. Battizza , e tünè vjen prej Hanet , ndèpèr atè pusctet chi ka mbij Ujenat possi pèrsipèri , andaj hignenè , dalenè , e Frühènè. I.V.17 Ujètè prej se nzetit se Dieλit hoλuem banhètè Scij , e pèr luftètè t' ftofetit , & nzetit , banhètè Brescene , e Bore ; e Prasctu ende ndèpèr groppat , e speλetè ξeut , se nzetit se Dieλit lèezuem hippen ndè majetè Malevèt : te sijtè dissa tue kjanè ma tè Ftofetè , e tè ndandetè mbanè Ujit sè sciut , e rjeξènè Croenatè pèr jetè : e dissa Malè tue Next >